Πίνακες στην ΑΕΠΠ: Πλήρης Οδηγός με Παραδείγματα και Συχνά Λάθη

Πίνακες στην ΑΕΠΠ

Οι πίνακες στην ΑΕΠΠ είναι από τα πιο σημαντικά και απαιτητικά κεφάλαια. Σχεδόν κάθε χρονιά θα βρεις τουλάχιστον ένα θέμα που χρησιμοποιεί πίνακα, είτε για αποθήκευση δεδομένων είτε για κάποια επεξεργασία όπως άθροισμα, μέσο όρο ή αναζήτηση.

Αν καταλάβεις καλά πώς λειτουργούν οι πίνακες, θα κερδίσεις πολλές μονάδες και θα νιώσεις πολύ πιο άνετα με τις ασκήσεις σε ΓΛΩΣΣΑ. Σε αυτόν τον οδηγό θα δούμε τι είναι οι πίνακες, πότε χρησιμοποιούνται, ποια είναι τα πιο συχνά λάθη και πώς μπορείς να εξασκηθείς αποτελεσματικά.

Τι είναι ο πίνακας στην ΑΕΠΠ

Με απλά λόγια, πίνακας είναι μια ομάδα από μεταβλητές του ίδιου τύπου που έχουν το ίδιο όνομα αλλά διαφορετικό δείκτη. Αντί να έχεις πενήντα διαφορετικές μεταβλητές για βαθμούς, έχεις έναν πίνακα ΒΑΘΜΟΣ[1..50].

Ο πίνακας:

• έχει συγκεκριμένο μέγεθος, που ορίζεται στη δήλωση,
• κάθε θέση του έχει δείκτη, συνήθως από 1 μέχρι Ν,
• όλες οι θέσεις έχουν τον ίδιο τύπο δεδομένων.

Παράδειγμα:

ΒΑΘΜΟΣ: ΠΙΝΑΚΑΣ[1..30] ΑΠΟ ΑΚΕΡΑΙΕΣ

Εδώ ο πίνακας ΒΑΘΜΟΣ έχει 30 θέσεις, κάθε θέση κρατάει έναν ακέραιο αριθμό και οι δείκτες είναι από 1 μέχρι 30.

Πότε χρησιμοποιούμε ΠΙΝΑΚΑ

Χρησιμοποιούμε πίνακες όταν:

• θέλουμε να αποθηκεύσουμε πολλά παρόμοια δεδομένα, όπως βαθμούς ή θερμοκρασίες,
• χρειάζεται να κάνουμε την ίδια διαδικασία για πολλά στοιχεία, για παράδειγμα να υπολογίσουμε άθροισμα ή μέσο όρο,
• θέλουμε να ψάξουμε αν υπάρχει κάποιο στοιχείο με συγκεκριμένη ιδιότητα.

Αν βλέπεις ότι η άσκηση μιλά για ομάδα μαθητών, μια λίστα μετρήσεων ή πολλά στοιχεία του ίδιου τύπου, είναι πολύ πιθανό να χρειάζεται πίνακα.

Πως δηλώνω και γεμίζω έναν ΠΙΝΑΚΑ

Το πρώτο βήμα είναι η δήλωση. Δηλώνεις το όνομα, το μέγεθος και τον τύπο. Στη συνέχεια, συνήθως χρησιμοποιείς μια επανάληψη για να διαβάσεις τα δεδομένα από τον χρήστη ή από την εκφώνηση.

Γενικά βήματα:

• Δηλώνω τον πίνακα με το σωστό εύρος δεικτών και τύπο δεδομένων.
• Χρησιμοποιώ μια επανάληψη ΓΙΑ ή ΟΣΟ για να διαβάσω κάθε στοιχείο.
• Κάνω ό,τι επεξεργασία χρειάζεται, πάλι με επαναλήψεις.

Παράδειγμα λογικής:

• διαβάζω τον αριθμό των μαθητών,
• για κάθε μαθητή από 1 μέχρι Ν διαβάζω τον βαθμό του και τον αποθηκεύω στον πίνακα.

Τυπικές ασκήσεις με ΠΙΝΑΚΕΣ

Οι πιο κλασικές ασκήσεις με πίνακες είναι:

• υπολογισμός αθροίσματος και μέσου όρου,
• εύρεση μέγιστης ή ελάχιστης τιμής,
• μέτρημα πόσες φορές εμφανίζεται μια συγκεκριμένη τιμή,
• αναζήτηση αν υπάρχει κάποιο στοιχείο με συγκεκριμένο χαρακτηριστικό,
• επεξεργασία με βάση κάποιο όριο, για παράδειγμα πόσοι μαθητές έχουν βαθμό πάνω από 15.

Σε όλες αυτές τις ασκήσεις η βασική λογική είναι ίδια: περνάς από όλα τα στοιχεία του πίνακα με μία επανάληψη και κάθε φορά κάνεις τον ίδιο έλεγχο ή πράξη.

Συχνά λάθη μαθητών στους ΠΙΝΑΚΕΣ

Υπάρχουν ορισμένα λάθη που εμφανίζονται πολύ συχνά:

Πρώτον, λάθη στα όρια της επανάληψης. Πολλοί μαθητές ξεκινούν από 0 αντί για 1 ή σταματούν στο Ν-1 αντί για Ν. Στην ΑΕΠΠ οι δείκτες συνήθως ξεκινούν από 1. Αν η δήλωση είναι ΠΙΝΑΚΑΣ[1..Ν], τότε η επανάληψη πρέπει να είναι από 1 μέχρι Ν.

Δεύτερον, λάθη στο μέγεθος του πίνακα. Κάποιες φορές η εκφώνηση ζητά να διαβάσεις λιγότερα στοιχεία από τα μέγιστα δυνατά, αλλά ο πίνακας έχει δηλωθεί μεγαλύτερος. Εκεί χρειάζεται προσοχή ώστε η επανάληψη να σταματά στο πραγματικό πλήθος στοιχείων και όχι στο μέγιστο μέγεθος που δηλώθηκε.

Τρίτον, μπέρδεμα με περισσότερους από έναν πίνακες. Σε ασκήσεις όπου έχεις δύο πίνακες, για παράδειγμα ονόματα και βαθμούς, είναι εύκολο να αλλάξεις κατά λάθος τον δείκτη ή να διαβάσεις στον λάθος πίνακα. Χρειάζεται καθαρή λογική και προσεκτικός έλεγχος του κώδικα.

Τέταρτον, μπέρδεμα σε δισδιάστατους πίνακες. Αν και εμφανίζονται πιο σπάνια, όταν τους συναντήσεις χρειάζεται να θυμάσαι ότι έχεις δύο δείκτες, για παράδειγμα γραμμές και στήλες. Πολλοί μαθητές αντιστρέφουν τις επαναλήψεις ή χρησιμοποιούν λάθος όρια.

Πως να εξασκηθείς αποτελεσματικά στους ΠΙΝΑΚΕΣ

Για να νιώσεις σιγουριά, δεν αρκεί να διαβάσεις λύσεις. Πρέπει να λύσεις αρκετές ασκήσεις μόνος σου.

Κάθε φορά που γράφεις έναν αλγόριθμο με πίνακες, κάνε τον εξής έλεγχο:

• Έχω δηλώσει τον πίνακα με το σωστό όνομα, μέγεθος και τύπο.
• Οι επαναλήψεις ξεκινούν και τελειώνουν στα σωστά όρια.
• Οι πράξεις μου γίνονται πάνω στα σωστά στοιχεία του πίνακα.
• Ελέγχω σωστά τις τιμές σε σχέση με αυτό που ζητά η εκφώνηση.

Μικρές έξτρα ασκήσεις που μπορείς να φτιάξεις μόνος σου:

• να μετρήσεις πόσοι μαθητές έχουν βαθμό σε ένα συγκεκριμένο διάστημα,
• να βρεις πόσοι βαθμοί είναι πάνω από τον μέσο όρο,
• να ελέγξεις αν υπάρχει κάποιος μαθητής με συγκεκριμένο βαθμό.

Σύνδεση με την υπόλοιπη ύλη της ΑΕΠΠ

Οι πίνακες δεν είναι ένα απομονωμένο κεφάλαιο. Συνδέονται άμεσα με τις δομές επανάληψης, τις δομές επιλογής και τη γενικότερη αλγοριθμική σκέψη.

Αν νιώθεις ότι δυσκολεύεσαι, είναι χρήσιμο να γυρίσεις λίγο πίσω:

• να ξαναδείς τις βασικές επαναλήψεις ΟΣΟ, ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ και ΓΙΑ,
• να δουλέψεις ξανά με απλές συνθήκες πριν τις βάλεις μέσα σε επαναλήψεις,
• να διαβάσεις ένα γενικότερο υλικό για το πώς να οργανώνεις το διάβασμα στην ΑΕΠΠ.

Ενα τελευταίο βήμα πριν τις εξετάσεις

Τις τελευταίες εβδομάδες πριν τις εξετάσεις:

• συγκέντρωσε όλα τα θέματα με πίνακες που έχεις λύσει,
• σημείωσε ποια σου δημιουργούν ακόμη δυσκολία,
• ξαναλύσε μόνο αυτά χωρίς να κοιτάς τη λύση,
• ζήτα από τον καθηγητή σου να τα διορθώσει λεπτομερώς.

Στα ιδιαίτερα μαθήματα ΑΕΠΠ online οργανώνουμε πλάνο μελέτης και λύνουμε πραγματικά θέματα εξετάσεων, ενώ στο μάθημα Γλώσσα για ΑΕΠΠ εστιάζουμε αποκλειστικά σε κώδικα, συνθήκες, επαναλήψεις και πίνακες, με αναλυτική διόρθωση των γραπτών σου.